EKP Den Bosch: een innovatieve wijk voor de dynamische stedeling
Het 4,5 hectare grote EKP-terrein Noord (hierna: EKP) nabij het station van Den Bosch wordt de komende jaren getransformeerd tot een slimme wijk voor de dynamische stedeling, waar onderwijs, wonen, werken en leven optimaal samenkomen. SDK Vastgoed gaat het gebied transformeren en VolkerWessels Telecom adviseert over innovatie en het belang van connectiviteit hierin. Cunera Smit gaat met ontwikkelingsmanager Rick Janssen in gesprek over de ambitieuze plannen.
Altijd leven en reuring
Cunera: Omschrijf EKP eens in 5 woorden.
Rick: Je begint wel gelijk met een lastige vraag! Even denken… Dynamisch, innovatief, experimenteel, duurzaam en creatief.
Cunera: Kan je toelichten waarom deze woorden als eerste 5 bij je opkomen?
Rick: Dynamisch vooral vanwege de doelgroep, de dynamische stedeling, maar ook door het programma. Wonen, werken, studeren, horeca: altijd leven en reuring. Innovatief en experimenteel omdat dit twee belangrijke speerpunten zijn. We kunnen dit op veel manieren bereiken, onder andere in de buitenruimte en op het gebied van mobiliteit. Denk hierbij aan slimme lichtmasten en follies in het openbare gebied en een innovatieve parkeergarage met een mobiliteitshub. Duurzaam omdat we met dit project echt verder gaan dan de huidige eisen op het gebied van duurzaamheid, we streven een energieneutraal gebied na. En welke blijft er dan nog over?
Cunera: Creatief!
Rick: Absoluut, de kunstacademie die nu al gevestigd is in het gebied, is het hart van het terrein. Dit is een creatieve en niet-klassikale opleiding, en vormt samen met creatieve bedrijvigheid en horeca de basis voor de invulling van de voormalige postsorteerhal. Dit gebouw bevindt zich centraal in het gebied, de nieuwe gebouwen komen er omheen te liggen.
Cunera: Je zei net dat het gebied energieneutraal moet worden, een ambitieuze doelstelling. Hoe willen jullie dit realiseren?
Rick: Niet alle gebouwen kunnen volledig energieneutraal worden, maar de som van alles wordt 100%. De al bestaande EKP-hal wordt getransformeerd tot KuBus, wat staat voor Kunst & Business. Het gebouw wordt weliswaar opgewaardeerd, maar kan nooit energieneutraal worden. Dat compenseren we bij de andere gebouwen, bijvoorbeeld door energieopwekking via zonnepanelen. Verder gaan we autobezit ontmoedigen, door er een autoluw gebied van te maken en duurzaam deelvervoer aan te bieden in de mobiliteitshub. Er komen ruim 800 appartementen, maar slechts de helft aan parkeerplaatsen. We werken nu al aan een tijdelijke mobiliteitshub met elektrisch deelvervoer, om te kijken hoe er op wordt gereageerd door de omgeving. Verder gaan we uiteraard van het gas af. Voor verwarming en koeling van de gebouwen maken we gebruik van een warmte- en koudeopslagsysteem, in combinatie met aquathermie, vanwege de naastgelegen rivier de Dieze. De Dieze fungeert als een omgekeerde koelkast, in de zomer is hij koel en in de winter warm. Dit is ook gelijk een stukje innovatie!
Niet alleen 'ontwikkelen, bouwen, wegwezen'
Cunera: VolkerWessels Telecom heeft momenteel een adviserende rol in dit project om te helpen met de innovatie ambitie en de integratie van connectiviteit. Kan jij toelichten wat het belang is van connectiviteit om de plannen tot een succes te maken?
Rick: Den Bosch wil zich profileren als datastad van Nederland, en om data te verzamelen moet je een sterk connectiviteitsnetwerk hebben. Daarnaast is connectiviteit hard nodig om alles smart te maken. Er moet echter wel een doel achter zitten en in belang van het gebied zijn, zodat we niet slimme oplossingen bedenken alleen omdat het kan.
Cunera: Hoe bedoel je dit?
Rick: We willen bijvoorbeeld graag sensoren in afvalcontainers plaatsen, zodat ze alleen worden leeggehaald als ze echt vol zitten. Hierdoor ontstaan er minder onnodige vervoersbewegingen. Maar het blijkt vooralsnog voor de afvalverwerker duurder om ad hoc te reageren op volle bakken dan dat zij standaard ingeplande rijroutes hanteren. Wat je bedenkt, is in de praktijk dus niet altijd eenvoudig te realiseren of wenselijk voor alle partijen. Er komen meer factoren bij kijken dan de technische haalbaarheid.
Cunera: Dat klopt zeker. Afval is een belangrijke urban challenge waar genoeg slimme oplossingen voor mogelijk zijn, maar het uitvoeren hiervan moet inderdaad in goed overleg met betrokken partijen. Is afval ook de belangrijkste urban challenge op EKP, of is dat een andere?
Rick: Dat is toch mobiliteit. De manier waarop wij mobiliteit aanpakken in het gebied is ambitieus en vernieuwend, zowel voor Den Bosch als voor onszelf. Het zou zelfs kunnen dat SDK Vastgoed de eerste jaren na realisatie van de parkeergarage zelf verantwoordelijk is voor de exploitatie, inclusief mobiliteitshub. Het mobiliteitssysteem wordt door de jaren heen ontwikkeld en aangepast, mede door actieve monitoring van het gebruik. Dan moet je niet ‘ontwikkelen, bouwen en wegwezen’, maar je ook naderhand bezighouden met het beheer. Alleen door die betrokkenheid kan het gebied beter worden en de ambitie voor mobiliteit behaald worden.
Een trekpleister in de regio
Cunera: Wanneer is het project voor jou geslaagd?
Rick: We steken als organisatie enorm veel tijd en energie in deze gebiedsontwikkeling. We zijn inmiddels mooie samenwerkingen aangegaan, onder andere met Avans Hogeschool. Dit is ook de kracht van een complexe gebiedsontwikkeling. Je kunt niet alles zelf doen en hebt sterke partners nodig. Voor mij voelt het als mijn kindje. Ik ben vanaf dag 1 betrokken, en je houdt je jaren, zo niet een decennium met een ontwikkeling van deze omvang bezig. Voor mij is het geslaagd als de ambities die we bedacht hebben ook allemaal werkelijkheid worden. EKP moet straks een trekpleister worden in de regio, iets waar de stad oprecht trots op is!’